Publicaties

In 2009 is het vernieuwde examenprogramma maatschappijwetenschappen opgeleverd aan de minister van OCW. In het schooljaar 2011-2012 zijn acht pilotscholen in vwo 4 gestart met het nieuwe programma. In de eindevaluatie van de pilot is onderzocht in hoeverre de beoogde vakvernieuwing maatschappijwetenschappen voor vwo in een haalbaar, uitvoerbaar en toetsbaar leerplan resulteert. Op basis van de deel- en eindconclusies is een aantal aanbevelingen voor doorontwikkeling geformuleerd. De aanbevelingen zijn geordend aan de hand van het curriculaire spinnenweb, en hebben betrekking op visie, leerdoelen en -inhouden, leeractiviteiten, docentrollen, bronnen en materialen, groeperingsvorm en toetsing.

In 2009 zijn de nieuwe examenprogramma's maatschappijwetenschappen voor havo en vwo aangeboden aan de minister van OCW. In twee pilots heeft SLO een evaluatieonderzoek opgezet om de haalbaarheid van deze vernieuwde examenprogramma's in kaart te brengen. Deze publicatie bevat het eindadvies over landelijke implementatie van het nieuwe examenprogramma maatschappijwetenschappen havo en vwo. Het advies is gebaseerd op de conclusies zoals geformuleerd in de evaluatierapporten van de examenpilots maatschappijwetenschappen havo (2010-2013) en vwo (2010-2014). In deze evaluatierapporten werd onderzocht in hoeverre de beoogde vernieuwing van het examenprogramma maatschappijwetenschappen voor havo en vwo resulteerde in een haalbaar, uitvoerbaar en toetsbaar leerplan.

Het wetsvoorstel kwaliteit (voortgezet) speciaal onderwijs legt de taak van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso-scholen) wettelijk vast: het onderwijs inrichten in één of meer uitstroomprofielen, te weten Vervolgonderwijs, Arbeidsmarkt en Dagbesteding. In opdracht van het ministerie van OCW heeft SLO, in nauwe samenwerking met vele betrokkenen uit het veld, kerndoelen ontwikkeld bij de in te voeren uitstroomprofielen in het vso. Met kerndoelen die per uitstroomprofiel zijn geformuleerd, wordt geregeld aan welke eisen het globale onderwijsaanbod van het vso moet voldoen. Drie losse deelnotities bieden vanuit een onderwijsinhoudelijk en leerplankundig perspectief een kader, op basis waarvan scholen het onderwijs in de verschillende uitstroomprofielen kunnen inrichten.

Deze publicatie is bestemd voor beleidsmakers, curriculum- en materiaalontwikkelaars, schoolleiders, leerkrachten, vakdocenten bewegingsonderwijs en lerarenopleiders. De belangrijkste dingen die kinderen moeten leren om actief deel te nemen aan de samenleving zijn vastgelegd in de zogenaamde kerndoelen. De leergebied-specifieke kerndoelen zijn ingedeeld in Nederlandse taal; Engels; Friese taal; rekenen/wiskunde; oriëntatie op jezelf en de wereld; kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs.

In deze publicatie, bedoeld voor docenten wiskunde in de onderbouw vo, worden de kerndoelen geconcretiseerd. De beschrijving is gericht op onderwijs dat aan leerlingen een actieve rol wil geven bij het leren van wiskundevaardigheden en denkwijzen. Zij bevat voorbeelden die de docent, hopelijk zonder al te veel moeite, om kan zetten in lessen die aan leerlingen die actieve rol kunnen geven.

De referentieniveaus zijn ook voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften het uitgangspunt. Er zijn echter leerlingen die, ondanks de inspanningen van de school, de referentieniveaus niet halen op het moment dat het van hen wordt verwacht. Dan kan het nodig zijn om (inhoudelijke) keuzes te maken, zodat deze leerlingen een onderwijsaanbod krijgen dat past bij hun ontwikkelingsperspectief. Het project Passende perspectieven heeft ter ondersteuning van dit proces de referentieniveaus voor taal uitgewerkt, waarbij werd uitgegaan van drie verschillende groepen met elk een specifieke beperking. De opbrengsten van de eerste fase van het project bevat de volgende onderdelen: wegwijzer, leerroutes bij de doelenlijsten, en profielschetsen van de drie doelgroepen.

N.B. Er is inmiddels een nieuw overzicht van leerroutes ontwikkeld. De betreffende publicatie wordt nu niet geactualiseerd, daarin staat nog het eerder ontwikkelde overzicht. Je kunt het nieuwe overzicht erbij gebruiken ter verduidelijking.

Het project Passende perspectieven heeft ter ondersteuning van het kiezen van een passend onderwijsaanbod voor elke leerlinge de referentieniveaus voor taal uitgewerkt

De referentieniveaus zijn ook voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften het uitgangspunt. Er zijn echter leerlingen die, ondanks de inspanningen van de school, de referentieniveaus niet halen op het moment dat het van hen wordt verwacht. Dan kan het nodig zijn om (inhoudelijke) keuzes te maken, zodat deze leerlingen een onderwijsaanbod krijgen dat past bij hun ontwikkelingsperspectief. Het project Passende perspectieven heeft ter ondersteuning van dit proces de referentieniveaus voor taal uitgewerkt, waarbij werd uitgegaan van drie verschillende groepen met elk een specifieke beperking. De opbrengsten van de eerste fase van het project bevat de volgende onderdelen: wegwijzer, leerroutes bij de doelenlijsten, en profielschetsen van de drie doelgroepen.

In mei 2009 heeft SLO een leerplanvoorstel Chinese taal en cultuur aangeboden aan het ministerie van OCW. Dit resulteerde in een verzoek van het ministerie om een examenpilot Chinees op te zetten. De pilot wordt geflankeerd door een evaluatieonderzoek dat SLO samen met het ICLON uitvoert. Doel van de pilot is de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en toetsbaarheid van de verschillende domeinen en voorgestelde eindniveaus van het examenprogramma voor Chinese taal en cultuur te evalueren. Deze publicatie rapporteert over de evaluatieresultaten van het tweede pilotjaar.

Samen met de vakgroep Sinologie van de Universiteit Leiden, de opleiding Oriëntaalse Talen en Communicatie van de Hogeschool Zuyd in Maastricht en enkele Nederlandse middelbare scholen heeft SLO gewerkt aan een leerplan Chinese taal en cultuur. Deze samenwerking heeft geleid tot de publicatie 'Chinees op school'. Daarin wordt eerst de situatie verkend rondom het schoolvak Chinees in sommige Europese landen. Vervolgens komen alle aspecten aan de orde die relevant zijn voor de plaats van Chinees in het Nederlandse voortgezet onderwijs, zoals positie in het curriculum, studielasturen, haalbare eindniveaus en mogelijke aansluiting op de competentieniveaus van het Europees Referentiekader. Ook praktische aspecten van het vak worden aangestipt, zoals de invulling van het onderdeel cultuur, de aanpak in de les en de invoeringsproblematiek. Het leerplanvoorstel beoogt het Ministerie van OCW van alle nodige informatie te voorzien om een besluit te nemen over de invoering van Chinees als officieel examenvak, hopelijk al vanaf schooljaar 2009-2010