Oriëntatie op jezelf en de wereld - Ruimte - kerndoel 47 - Toelichting en verantwoording
De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.
Voordat leerlingen hun omgeving kunnen vergelijken met een omgeving elders, zullen ze eerst een duidelijk idee moeten hebben hoe die éigen omgeving eruit ziet. Hoe die precies in elkaar zit, eruit ziet, ruimtelijk is ingericht. Waarbij de inrichting die de kinderen waarnemen het uiteindelijke resultaat is van allerlei processen en verschijnselen, bijvoorbeeld: de manier waarop het landschap is ontstaan, de aard van het landschap (klei- of zandgrond, aanwezigheid van rivieren, polder), wat voor religie de mensen in die buurt belijden, of er een aansluiting is op het landelijke spoorwegnet, of er veel werkgelegenheid is, of de omgeving primair gebruikt wordt voor agrarisch bedrijf of (ook) voor recreatie, etc.
Toelichting: Landschap
Alles om ons heen is landschap. Een veel gehanteerde tweedeling is:
Natuurlandschap:
een landschap dat (vooral) gevormd is door processen in de natuur, bijvoorbeeld een rivierenlandschap, een hooggebergtelandschap. Het enige (nog echte, zegt men), natuurlandschap in Nederland is het waddenlandschap.
Cultuurlandschap:
een landschap dat gevormd is door ingrijpen van de mens, bijvoorbeeld een stads-/dorpslandschap, een droogmakerij/IJsselmeerpolder, ingedijkt land, enzovoort.
Eigenlijk is er in Nederland altijd sprake van een combinatie van beiden, bijvoorbeeld een es- en brinkdorplandschap op een stuwwallenlandschap of een polder (landschap) op een veen- of zeekleilandschap.
Toelichting: Grondsoort
Het materiaal waaruit de bodem bestaat: zand, klei, leem, löss, veen, grind, hard gesteente (van verschillende samenstelling).
