vragen kerndoelen
Kerndoelen worden vastgesteld voor het primair onderwijs op het niveau van eind groep 8 en voor het voortgezet onderwijs op het niveau van einde onderbouw. Er is een verbijzondering van reguliere kerndoelen voor het speciaal onderwijs (so). Kerndoelen zijn vastgelegd in wet- en regelgeving (AMvB). Kerndoelen zijn de formele opdracht van de overheid aan de school en zijn bedoeld als instrument voor curriculum- en onderwijsontwikkeling. De geactualiseerde kerndoelen beschrijven waar leerlingen mee in aanraking moeten komen, welke inspanning er van hen wordt verwacht met het oog op kennis en ervaringen en wat ze uiteindelijk moeten beheersen. Kerndoelen beschrijven geen leerstof per schooljaar en schrijven geen vorm van pedagogiek, didactiek of onderwijstijd voor.
In april 2022 heeft SLO de opdracht van de minister gekregen om de kerndoelen Nederlands, rekenen en wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid te actualiseren. Begin 2023 maakte de minister de tussenbalans op van de voortgang van de conceptkerndoelen van de vier leergebieden. Op basis daarvan gaf de minister SLO de opdracht om ook de kerndoelen van de andere vijf leergebieden te actualiseren: mens en natuur, mens en maatschappij, kunst en cultuur, bewegen en sport en moderne vreemde talen.
Er is veel aandacht voor het versterken van basisvaardigheden van leerlingen. Als leerlingen de basisvaardigheden onvoldoende beheersen, worden ze geconfronteerd met problemen in het (vervolg)onderwijs en het functioneren in de maatschappij. Basisvaardigheden moeten ook structureel goed omschreven staan in het curriculum. Daarom zijn eerst de kerndoelen geactualiseerd van leergebieden die een duidelijke relatie hebben met de basisvaardigheden. Het gaat om de bestaande leergebieden Nederlands en rekenen en wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid, waar op dit moment nog geen samenhangende sets kerndoelen voor zijn.
In 2022 is SLO gestart met de actualisatie van de kerndoelen voor Nederlands, rekenen en wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. In september 2023 zijn de conceptkerndoelen voor Nederlands en rekenen en wiskunde opgeleverd aan het ministerie van OCW. Eind 2023 volgen ook de conceptkerndoelen burgerschap en digitale geletterdheid.
De minister van po en vo gaf SLO in het voorjaar van 2023 de opdracht om ook te starten met de actualisatie van de kerndoelen van de vijf andere leergebieden: mens en natuur, mens en maatschappij, kunst en cultuur, bewegen en sport en moderne vreemde talen. Deze kerndoelenteams zijn na de zomer van 2023 hiermee gestart.
De huidige kerndoelen beschrijven waar leerlingen mee in aanraking moeten komen, welke inspanning er van hen wordt verwacht met het oog op kennis en ervaringen en wat ze uiteindelijk moeten beheersen. Deze kerndoelen zijn geordend in negen leergebieden. Hoe scholen de kerndoelen onderwijzen en binnen welke leergebieden of vakken dat gebeurt, kunnen de scholen zelf beslissen.
De teams Nederlands en rekenen en wiskunde verkennen hoe het Referentiekader Taal en Rekenen zich verhoudt tot de conceptkerndoelen. Er volgt een advies over de toekomst van het Referentiekader voor het primair en voortgezet onderwijs.
SLO vindt het belangrijk dat de actualisatie van de kerndoelen voor het primair onderwijs, de onderbouw van het voortgezet onderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs op een verantwoorde wijze gebeurt. Per leergebied wordt daarom een team samengesteld. Deze teams bestaan uit leraren po, leraren onderbouw vo, vakexperts en curriculumexperts. Stap voor stap werken zij samen toe naar conceptkerndoelen.
De actualisatie van de kerndoelen start met een fase van ontwikkelen. Hierin worden geactualiseerde en nieuwe kerndoelen ontwikkeld. Dit duurt ongeveer 12 maanden. Daarna komt de actualisatie in een nieuwe fase, waarin we met scholen in gesprek gaan over de bruikbaarheid van de conceptkerndoelen in de onderwijspraktijk. Deze fase duurt 12 tot 18 maanden. Daarna worden de kerndoelen wettelijk vastgesteld door de minister.
Vakverenigingen hebben een actieve rol bij de actualisatie van de kerndoelen. Bij de werving en selectie van leden van de teams, als onderdeel van de advieskring van elk leergebied en bij de toetsing van conceptenproducten. Omdat er een groot beroep wordt gedaan op de inzet van vakverenigingen stelt het ministerie van OCW een subsidie beschikbaar om dit te kunnen organiseren.
Ieder team krijgt een advieskring, die bestaat uit een vertegenwoordiging van de onderwijspraktijk. De advieskring geeft het team feedback en reflecteert op de conceptkerndoelen. Het team kan de advieskring ook inzetten als zij extra expertise nodig hebben voor de ontwikkeling van de kerndoelen. Zo zorgen we ervoor dat er uiteindelijk conceptkerndoelen worden opgeleverd die gedragen worden door het onderwijsveld. Daarnaast kan het team gebruikmaken van de expertise van (vak)deskundigen.
De werkopdracht geeft aan dat geactualiseerde kerndoelen aan moeten sluiten bij actuele ontwikkeling in samenleving en onderwijs. Daarnaast dienen kerndoelen concreter te worden, zodat ze beter aangeven wat leerlingen moeten kennen, kunnen en ervaren. Zowel toetsen in de klas als landelijke toetsen, zoals de centrale eindtoets en LVS-toetsen zullen waar nodig geactualiseerd worden. SLO betrekt daarom leermiddelenmakers en toetsmakers vanaf het begin bij de actualisatie.
De werkopdracht geeft aan dat geactualiseerde kerndoelen aan moeten sluiten bij actuele ontwikkeling in samenleving en onderwijs. Daarnaast dienen kerndoelen concreter te worden, zodat ze beter aangeven wat leerlingen moeten kennen, kunnen en ervaren. Dit betekent dat de methodes waar nodig geactualiseerd zullen worden. SLO betrekt daarom leermiddelenmakers vanaf het begin bij de actualisatie en informeert hen van de ontwikkelingen per leergebied.
Op de website www.actualisatiekerndoelen.nl vind je meer informatie over de actualisatie van de kerndoelen per leergebied.