Publicaties

Sinds schooljaar 2018-19 werken scholen met het vernieuwde examenprogramma voor bedrijfseconomie. SLO volgt de invoering van het nieuwe programma in een meerjarig monitoringprogramma. In de startmeting stonden centraal de voorbereiding op het nieuwe programma en de eerste indrukken van docenten. In dit rapport zijn de resultaten van de tweede meting beschreven. Hierin ligt meer de nadruk op het nieuwe programma wordt ervaren door zowel de docenten als de leerlingen.

In het schoolvak Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) staat 'kunst actief meemaken' voorop. Maar wat gebeurt er in de praktijk om dit te realiseren? Op welke manier doen leerlingen bijvoorbeeld nieuwe kunstervaringen op? Hoe maken zij bij dit vak een cultureel groeiproces door? En hoe begeleiden en bewaken hun docenten CKV dit proces? SLO heeft in opdracht van Ministerie van OCW de Monitor CKV uitgevoerd om zicht te krijgen op hoe het vernieuwde examenprogramma CKV tijdens de lessen wordt uitgevoerd en ervaren. In 2018 zijn de ervaringen van docenten onderzocht en is hen ook gevraagd naar hoe zij dachten dat hun leerlingen dit vak ervaren. In de meting van 2019 zijn de docenten opnieuw bevraagd maar komen ook de leerlingen zelf aan het woord. De resultaten van die tweede meting zijn te vinden in dit rapport.

Het Platform Taalgericht Vakonderwijs ondersteunt de ontwikkeling en implementatie van een taalgerichte onderwijsaanpak in alle vakken. Daartoe ontwikkelt het platform materialen, en organiseert zij bijeenkomsten en werkconferenties waar scholen, opleidingen en onderzoekers elkaar ontmoeten. In deze bundel zijn de bijdragen opgenomen die gepresenteerd worden op de landelijke werkconferentie op 6 december 2019 in het Berghotel te Amersfoort.

In het kader van het ontwikkeltraject van Curriculum.nu is een viertal leergebiedoverstijgende thema's benoemd door verschillende ontwikkelteams. Het betreft duurzaamheid, globalisering, gezondheid  en technologie. Ze zijn alle vier complex en hangen bovendien met elkaar samen. Deze notitie geeft van elk een beperkte omschrijving. Kader hierbij bieden de Sustainable Development Goals (SDG’s), zoals de VN die in 2015 hebben geformuleerd.

In 2016 is het examenprogramma geschiedenis voor het havo van ingang van het centraal examen van 2018 aanzienlijk verlicht. In 2019 zijn daarnaast nieuwe syllabi voor havo en vwo gepubliceerd. Door deze ontwikkeling moeten docenten voor alle leerlingen die geschiedenis volgen in de bovenbouw van havo/vwo een nieuw programma van toetsing en afsluiting maken. Deze handreiking wil hen daarbij ondersteunen.

In het schooljaar 2018/2019 zijn de vernieuwde examenprogramma's voor bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid (hierna te noemen bedrijfseconomie) ingevoerd. Het nieuwe vak bedrijfseconomie (BE) vervangt het examenvak management en organisatie. In dit rapport wordt in de breedte gekeken naar de ervaringen en meningen van docenten met betrekking tot (de invoering van) dit programma, maar ook specifiek naar de voornaamste programmatische veranderingen. Deze veranderingen richtten zich op het meer centraal stellen van de belevingswereld van de leerling en het komen tot een grotere samenhang tussen de diverse domeinen van het examenprogramma.

Tijdens het leerproces in de klas is volop interactie tussen docent en leerlingen. De docent ontdekt onjuiste antwoorden van zijn leerlingen en reageert daarop. Toch blijven veel problemen verborgen tot het moment dat de summatieve toets wordt afgenomen. Dat is jammer, want er zijn veel mogelijkheden om gedurende de les in enkele minuten begrips- en andere leerproblemen op te sporen én er onmiddellijk en adequaat op te reageren. In deze publicatie wordt aan de hand van concrete voorbeelden getoond hoe docenten misconcepties van leerlingen snel kunnen signaleren aan de hand van concept checks.

SLO monitort de invoering van de nieuwe wiskunde-examenprogramma's voor havo en vwo die in het schooljaar 2015-2016 zijn ingevoerd in klas 4 van havo en vwo. Dit rapport geeft de resultaten van de eindmeting onder docenten en leerlingen betreffende het vernieuwde wiskunde B vwo. Deze eindmeting vond plaats in het voorjaar van 2018 en bestond uit een vragenlijstonderzoek onder docenten en leerlingen uit vwo 5 (tweede cohort) en vwo 6 (eerste cohort). Onderwerpen die daarin aan de orde kwamen zijn achtergrondkenmerken van docenten en leerlingen, de onderwijspraktijk (wat doen docenten) en onderwijsbaarheid, toetsbaarheid en haalbaarheid (wat vinden docenten). Daarnaast zijn in 2018 interviews afgenomen met docenten en leerlingen van vier scholen ter verdieping van het vragenlijstonderzoek.

SLO monitort de invoering van de nieuwe wiskunde-examenprogramma's voor havo en vwo die in het schooljaar 2015-2016 zijn ingevoerd in klas 4 van havo en vwo. Dit rapport geeft de resultaten van de eindmeting onder docenten en leerlingen betreffende het vernieuwde wiskunde A vwo. Deze eindmeting vond plaats in het voorjaar van 2018 en bestond uit een vragenlijstonderzoek onder docenten en leerlingen uit vwo 5 (tweede cohort) en vwo 6 (eerste cohort). Onderwerpen die daarin aan de orde kwamen zijn achtergrondkenmerken van docenten en leerlingen, de onderwijspraktijk (wat doen docenten) en onderwijsbaarheid, toetsbaarheid en haalbaarheid (wat vinden docenten). Daarnaast zijn in 2018 interviews afgenomen met docenten en leerlingen van vier scholen ter verdieping van het vragenlijstonderzoek.

De Systematische Probleem Aanpak Plus (SPA+) is een hulpmiddel voor leerlingen bij het beantwoorden van ‘leg-uit-’, ‘verklaar-’ en ‘redeneer’-opgaven. Dit onderzoeksverslag beschrijft de theoretische opzet van de SPA+ en het gebruik ervan in de onderwijspraktijk, heel specifiek in twee parallelle vwo 4-scheikundeklassen. Deze informatie kan docenten helpen om te bepalen of de SPA+ geschikt is voor wat zij willen bereiken met hun leerlingen.