Publicaties

Deze handreiking biedt didactische suggesties voor een spreektaak (het houden van een vlog over je favoriete plek) en een gesprekstaak (het voeren van een besluitvormend overleg over het inzamelen van geld voor een goed doel). De taken zijn een bewerking van de taken die gebruikt zijn in de peiling naar Mondelinge taalvaardigheid. Ze zijn aangepast aan de context van de lespraktijk en voorzien van een lesbeschrijving en leerlingmateriaal (hulpkaarten voor het spreken en het voeren van een overleg). Ze dienen als voorbeelden van hoe het onderwijs in spreken en gesprekken voeren in groep 8 inhoud en vorm kan krijgen.

Onder regie van de Inspectie van het Onderwijs brengt Peil.onderwijs de kennis, vaardigheden en houding van leerlingen aan het einde van het primair onderwijs in kaart. De peilingen worden periodiek uitgevoerd waardoor vergelijking van prestaties over de tijd mogelijk is. Met de uitkomsten weten we wat kinderen leren op school, hoe deze resultaten zich in de tijd ontwikkelen en hoe deze zich verhouden tot het beoogde onderwijsleerproces. Het onderzoek wordt uitgevoerd op basis van een domeinbeschrijving. Daarin wordt beschreven wat de wettelijke eisen zijn voor de inhoud van het specifieke domein en hoe deze inhoudelijke eisen in de praktijk van het onderwijs vorm krijgen. In 2020 voert de inspectie een peiling uit naar het onderwijsleerproces en de leerresultaten van het domein leesvaardigheid binnen het taalonderwijs op de basisschool en in het sbo. Deze domeinbeschrijving vormt daarvoor een basis.

In de discussies over een herziening van het taalcurriculum is een belangrijke plaats weggelegd voor de rol van begrijpend leesonderwijs. Maar wat is begrijpend lezen eigenlijk? Dit rapport gaat in op de belangrijkste componenten die een rol spelen in het begrijpend leesonderwijs en hoe die elkaar beïnvloeden.

In Nederland spreekt zeker een derde van de leerlingen thuis een andere taal dan het Nederlands. Toch worden deze andere talen en taalvariëteiten in de klas meestal niet aangemoedigd of benut, waardoor de leeromgeving van leerlingen heel monolinguaal blijft. Recente onderzoeken tonen echter het belang van meertaligheid aan voor de cognitieve-, taal-, en persoonlijkheidsontwikkeling van leerlingen. Het is daarom wenselijk dat scholen wél ruimte inbouwen voor meertaligheid. Om dat te ondersteunen heeft SLO, in samenwerking met leerkrachten en nieuwkomersconsulenten uit het primair onderwijs, een aantal lesactiviteiten ontwikkeld. Ze bieden leerkrachten van kleuterklas tot groep 8 handvatten om op een laagdrempelige manier aandacht te schenken aan meertaligheid.

Binnen het project Het Taalonderwijs Nederlands Onderzocht (HTNO) werkt SLO, samen met o.a. De Nederlandse Taalunie, aan het beschrijven van empirisch onderzoek naar het onderwijs Nederlands vanaf 1969. Deze publicatie over woordenschatontwikkeling in het basisonderwijs richt zicht op het onderzoek tussen 2004 en 2017. Het in het rapport beschreven onderzoek levert kennis op over effectieve aanpakken, maar ook kennis over wat er gebeurt in lessen woordenschat, over de manier waarop leerlingen deze lessen waarnemen en over beoordelingsinstrumenten.

Deze notitie gaat in op meertaligheid: wat is het, en hoe speelt het een rol in zowel de samenleving als in het onderwijs? Wat is het overheidsbeleid rond meertaligheid: hoe is meertaligheid uitgewerkt in de huidige leerplankaders en welke plek heeft het in de Nederlandse wet? Ook de rol van meertaligheid in de Nederlandse onderwijspraktijk en de natuur van de meertalige leerling komen aan bod. Tot slot worden vanuit wetenschappelijke inzichten argumenten aangedragen om meertaligheid in het curriculum op te nemen.

Korte beschrijving van het schrijfonderwijs in po en vo, met onder andere aandacht voor het wettelijk kader, stand van zaken in de onderwijspraktijk en aanbevelingen voor een curriculum schrijven.