Het leerplankader Gezonde leefstijl helpt kinderen en jongeren om de regie te leren voeren over hun gezondheid.
Gezondheid is volgens de definitie van de World Health Organisation ‘een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken’. Deze definitie is tamelijk passief, alsof de persoon in kwestie nauwelijks invloed op zijn of haar gezondheid heeft. Een andere beschrijving van gezondheid is:
‘Het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven'.
Dit is een actief begrip van gezondheid, dat goed aansluit bij de taak van onderwijs in het algemeen. Een gezonde leefstijl is zo te zien als een leefstijl waarbij de persoon in staat is zich aan te passen aan en zelf de regie te voeren over de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van zijn leven. Dit leerplankader is een aanzet tot het helpen van jongeren om die regie te leren voeren.
Een gezonde leefstijl is een kwestie van voortdurend keuzes maken in specifieke situaties. Drink ik water of cola? Ga ik met de bus of deze keer lopend of met de fiets? Sla ik die joint af of doe ik mee? Koop ik een condoom of zie ik wel hoe het gaat? Volleybal ik mee of blijf ik kijken? Ga ik op tijd naar bed of kijk ik nog een aflevering van die spannende serie? Altijd zijn er andere mensen direct of indirect aanwezig die keuzes beïnvloeden en dat maakt kiezen voor een gezonde leefstijl soms zo lastig.
Bij een gezonde leefstijl gaat het over gedrag, gecompliceerd gedrag in een wereld vol verleidingen.
De kernvraag voor het onderwijs: hoe draag je er zo goed mogelijk aan bij om de eigen kracht van kinderen en jongeren te versterken om zelf verstandige – en minimaal weloverwogen – keuzes maken in hun eigen leefwereld, binnen hun context.
Als achtergrond om te begrijpen hoe dat spel van keuzes en verleidingen in elkaar steekt wordt binnen het leerplankader het volgende model gehanteerd.
