genotmiddelen
Genotmiddelen zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra kwetsbaar als ze genotmiddelen gebruiken. Zo leidt het drinken van alcohol op jonge leeftijd tot hersenschade. Risico van verslaving op latere leeftijd is groter als je jong met middelen begint. Ook al worden kinderen en jongeren via de media, thuis of op straat al op jonge leeftijd met genotmiddelen geconfronteerd, het heeft pas zin om aandacht te besteden aan dit thema als jongeren wat ouder zijn.
Onderzoek wijst uit dat voorlichting aan kinderen in de basisschoolleeftijd geen effect heeft. Onderzoek wijst ook uit dat verkeerde voorlichting in de onderbouw van het voortgezet onderwijs averechts werkt. Het is belangrijk je alleen te richten op kennis, niet teveel in discussie te gaan, stoere verhalen van jongeren geen ruimte te geven en je te richten op normsetting. In het thema Genotmiddelen is de standaard dat “Het niet normaal is om middelen te gebruiken” en dit uit te leggen en toe te lichten. Jongeren kunnen leren wat de invloed is van roken, alcohol en drugs op de gezondheid, wat de invloed van de omgeving is en welke andere factoren van invloed zijn op de beslissing om wel of niet met middelen te gaan experimenteren. Het streven is geen tabak en drugs gebruiken en het drinken van alcohol uitstellen tot in ieder geval 18 jaar.
Het thema Genotmiddelen kent vier kernen:
Alcohol
In de kern Alcohol gaat het er om dat jongeren leren wat de invloed van alcohol op het lichaam is, wat de gevolgen zijn van alcohol drinken, wat verslaving is, wat alternatieven zijn voor het drinken van alcohol en welke normen er zijn. Daarbij spelen de invloed van anderen, zoals ouders, vrienden en leeftijdsgenoten en de invloed van (sociale) media en reclame een grote rol. Het is belangrijk dat leerlingen deze invloed herkennen, er mee om leren gaan en hoe zij hun grenzen aan kunnen geven. Ook is met name het herkennen van en omgaan met impulsgedrag bij zichzelf en anderen belangrijk en het weerstaan van (sociale) druk.
Kinderen en jongeren komen al op jonge leeftijd via de media, thuis of op straat in aanraking met alcohol. Het is daarom belangrijk om ook op school aandacht te besteden aan dit thema. Het advies is om met voorlichting aan leerlingen over alcohol te beginnen vanaf de brugklas van het voortgezet onderwijs. Voorlichting aan leerlingen in het basisonderwijs over alcohol is te vroeg. Voorlichting kan het beste gegeven worden op het moment dat leerlingen er mee in aanraking komen, of vlak daarvoor. Gemiddeld genomen is dat vanaf de middelbare school.
De kern Alcohol bestaat uit de volgende drie subkernen:
- Alcohol en gezondheid
- Alcohol en omgeving
- Alcohol en weerbaarheid
Roken
In de kern Roken gaat het er om dat jongeren leren wat de schadelijke gevolgen zijn van (mee)roken, wat verslaving is en welke normen er zijn over roken. De invloed van anderen, zoals ouders, vrienden en leeftijdsgenoten om wel of niet te gaan roken komt aan de orde en ook de invloed van (sociale) media en reclame. Leerlingen leren hoe zij om kunnen gaan met sociale (groeps)druk en hoe zij hun grenzen aan kunnen geven. Daarnaast leren zij welke wettelijke regels er zijn over roken.
Kinderen en jongeren komen al op jonge leeftijd via de media, ervaringen thuis en op straat in aanraking met roken. Het is daarom belangrijk om ook op school aandacht te besteden aan dit thema. Het advies is om met voorlichting aan leerlingen over roken te beginnen vanaf de brugklas van het voortgezet onderwijs. Voorlichting aan leerlingen in het basisonderwijs over roken is te vroeg. Voorlichting kan het beste gegeven worden op het moment dat leerlingen er mee in aanraking komen, of vlak daarvoor. Gemiddeld genomen is dat vanaf de middelbare school.
De kern Roken is verder opgesplitst in de onderstaande subkernen:
- Roken en gezondheid
- Roken en omgeving
- Roken en weerbaarheid
Cannabis
In de kern Cannabis gaat het er om dat jongeren leren wat de schadelijke gevolgen zijn van blowen, wat verslaving is en welke normen er zijn over het gebruik van cannabis. De invloed van anderen, zoals ouders, vrienden en leeftijdsgenoten om wel of niet cannabis te gaan gebruiken komt aan de orde, als ook de invloed van (sociale) media. Leerlingen leren hoe zij om kunnen gaan met sociale (groeps)druk, hoe zij hun grenzen aan kunnen geven en welke wettelijke regels er zijn over softdrugs.
Kinderen en jongeren kunnen om verschillende redenen in aanraking komen met cannabis. Het is belangrijk om ook op school aandacht te besteden aan dit thema. Het advies is om aandacht te besteden aan het onderwerp cannabis in de brugklas van het voortgezet onderwijs en vanaf de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. In de brugklas is het belangrijk om aandacht te besteden aan de sociale norm (cannabis gebruiken doe je niet) en vanaf de bovenbouw aandacht te besteden aan zelfbeheersing (het kunnen controleren van eigen impulsen).
De kern Cannabis bestaat uit de volgende subkernen:
- Cannabis en gezondheid
- Cannabis en omgeving
- Cannabis en weerbaarheid
Harddrugs
Het advies is om met voorlichting aan leerlingen over harddrugs te beginnen vanaf de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Te vroeg beginnen met voorlichting over drugs kan averechtse effecten hebben.
In de kern Harddrugs gaat het over de kennis van leerlingen en jongeren over de harddrugs, zoals XTC, cocaïne, GHB en speed. Zij leren wat de schadelijke gevolgen zijn van het gebruik van harddrugs, wat verslaving is en welke normen er zijn over het gebruik van de verschillende harddrugs. De invloed van anderen, zoals ouders, vrienden en leeftijdsgenoten om wel of niet harddrugs te gaan gebruiken komt aan de orde, als ook de invloed van (sociale) media. Leerlingen leren hoe zij om kunnen gaan met sociale (groeps)druk, hoe zij hun grenzen aan kunnen geven en welke wettelijke regels er gelden in Nederland voor harddrugs.
De kern Harddrugs bestaat uit de volgende subkernen:
- Harddrugs en gezondheid
- Harddrugs en omgeving
- Harddrugs en weerbaarheid