Meindert-Jan Bol is bovenschools ict-coördinator en werkte met een schoolteam aan een gedeelde visie en een plan voor digitale geletterdheid op hun school. Hoe krijg je je team in beweging? En wat heeft een spinnenweb daarmee te maken? Dat lees je hier.
Vandaag liep mijn dag totaal anders dan gepland. Toen ik vanochtend op een basisschool kwam om een laptop terug te brengen werd er een beroep gedaan op mijn improvisatietalent. De geplande studiedag van het team leek niet door te kunnen gaan door ziekte van de trainer. De directeur vroeg mij of ik een zinvolle alternatieve invulling wist. Gelijk dacht ik aan digitale geletterdheid en aan het visiespel. Een tijdje geleden heb ik een pilot masterclass van SLO gevolgd én was hier enthousiast over. Ik heb het visiespel opgehaald en een uur later kon de workshop beginnen.
Vol verwachting en soms toch een tikkie sceptisch, kijken de teamleden mij aan. In de hal liggen verschillende kaarten met foto’s. “Welke kaart heeft voor jou te maken met digitale geletterdheid?” vraag ik. “Wil je die kaart pakken, meenemen en hier in één of twee zinnen opschrijven over waar jullie zijn en wat jullie doen?”.
Bij de terugkoppeling vertelt iedereen waarom de kaart gekozen is. “Ik voel me altijd een oldtimer als het gaat om ICT.” zegt een van de deelnemers. En: “Het moet vooral plezierig zijn om mee te werken.” Iemand anders zegt: “Eigenlijk bestaat het uit talloze verbindingen en alles hangt met elkaar samen.” Met als uitsmijter: “ICT? Waar is hier de nooduitgang!”
Er komen leuke gesprekken op gang. De sfeer is prima en er wordt ook zeker gelachen!
Vervolgens geef ik een korte uitleg van wat ík eronder versta en hoe SLO Digitale Geletterdheid heeft onderverdeeld in de 4 deelgebieden: Informatievaardigheden, Mediawijsheid, Computational thinking en ICT-basisvaardigheden. Alle deelgebieden worden nog even toegelicht, zodat we over hetzelfde praten. Voor het vervolg van deze workshop gaan we uit van deze definities. Altijd handig om ‘dezelfde taal’ te spreken!
Hoe werkt het curriculair spinnenweb? En wat is dat eigenlijk? Wat je ook doet, alle negen onderdelen van het spinnenweb hebben invloed op de andere onderdelen. Kies je ervoor om ergens nauwelijks tijd voor in te plannen, dan heeft dat automatisch gevolgen voor de te stellen doelen. Je kunt dan minder bereiken, dan als je bepaalt dat je er veel tijd voor in gaat ruimen.
In groepjes gaan de teamleden aan de slag met één van de negen taartpunten van het spinnenweb:
Voor ieder onderdeel bevat het spel kaartjes met stellingen en de opdracht is om voor dit onderdeel maximaal vier stellingen te kiezen, waarvan je met je groepje vindt dat die het beste bij je school passen.
Even later worden de vier gekozen stellingen bij Tijd aan het hele team uitgelegd. De motivatie achter de keuze zorgt dat er goed over nagedacht wordt en er wordt inhoudelijk dieper op ingegaan dan ik vooraf had verwacht! Heel mooi om te zien dat enkele collega’s hierdoor alleen maar duidelijker worden in hun mening. Maar ook gebeurt het dat er gedachten verschuiven doordat er andere interpretaties worden benoemd. De andere neergelegde ‘taartpunten’ over Bronnen en materialen, Rol van de leerkracht en Groeperingsvorm worden ook besproken en toegelicht.
Terwijl ik wil gaan afsluiten merk ik dat er bij het groepje Tijd wat gefluisterd wordt. Nadat ook de andere 3 ‘taartpunten’ besproken zijn, komt er weifelend een vinger omhoog. “Nu ik die andere onderdelen heb gehoord, wil ik eigenlijk toch voorstellen om bij het onderdeel Tijd nog iets te wijzigen” zegt één van de leerkrachten, “Ik zie nu in dat wat wij in eerste instantie dachten dat het met vrij weinig tijd makkelijk te redden was, maar als ik zie wat de andere groepjes hebben, dan lijkt het me reëel dat we daar nog een wijziging in aanbrengen.” Het hele team beaamt dit en voor de zekerheid én voor consensus gaan we ook de andere punten nog even langs. Er worden nog twee kaartjes omgeruild en dan is iedereen het eens.
Het was een intensieve ochtend, waarin goed gesproken is over wat men belangrijk vindt als het gaat om onderwijs, specifiek op het gebied van digitale geletterdheid. Vooral het inhoudelijk gesprek hierover met elkaar maakte het mogelijk om tot gedeelde beelden te komen.
We hebben afgesproken dat ik foto’s maak van de taartpunten en vervolgens hun gekozen stellingen omzet naar één samenvattende zin. Het team heeft afgesproken dat ze in de komende twee maanden de overige vijf onderdelen nog zullen aanpakken.
En, was het er twee maanden later? Jazeker! Er volgde een mailtje met daarin het volgende bericht: “De laatste taartpunten zijn bepaald. Zie de foto’s en teksten in jouw document. Bedankt voor je enthousiasme!”
Het visiestuk is klaar en iedereen herkent zich er in. Digitale geletterdheid krijgt zeker een plek in het schoolplan! En hoe ziet dat er over bijvoorbeeld twee jaar uit in de klas en in school? Wellicht schrijf ik daar tegen die tijd nog een keer over.
Wil je meer weten over hoe je met jouw team kunt praten over een gedeelde visie op Digitale geletterdheid? Kijk dan op de website van Digitale geletterdheid in het po.