knelpunt #3: de kleine aantallen leerlingen bij wiskunde D

Dat komt niet alleen door die eis. Scholen zijn niet verplicht om het vak aan te bieden. Je moet dus niet alleen wiskunde B in je pakket hebben, je school moet wiskunde D ook nog eens aanbieden. Is wiskunde D een vak voor geluksvogels?

Bevoorrecht of benadeeld?

Het woord bevoorrecht komt in me op en ook het woord benadeeld. Is jouw slaagkans bij een (technische) bèta vervolgopleiding lager als je geen wiskunde D hebt gehad? Uit de reacties van docenten uit bètaopleidingen in het hoger onderwijs lijkt dit inderdaad het geval te zijn. Ze omschrijven het als volgt: ‘dit is een vak dat iedere binnenkomende student in zijn rugzak zou moeten hebben zitten’.

Dat maar weinig leerlingen wiskunde D volgen is dus een knelpunt. Het gebrek aan wiskunde D is bij vervolgopleidingen namelijk nadelig.

Wiskunde D-aanbod

De schoolleiding mag kiezen of zij wiskunde D willen aanbieden. Hier speelt dezelfde problematiek als bij wiskunde C, ook al is wiskunde C-aanbod wel een wettelijke verplichting (zie ook de blog over knelpunt #2). Randvoorwaarden, zoals (het gebrek aan) financiële middelen, bepalen of een vak levensvatbaar is. Het is dus interessant om te kijken waarom wiskunde D bij scholen wel of niet wordt aangeboden. De kans op wiskunde D-aanbod is groter op een grotere school of op een technasium en kleiner op scholen die zich in andere richtingen profileren.

Een sterke lobby vanuit de wiskundesectie lijkt ook te helpen. Is er iets bekend over welke docenten sterk lobbyen? Zijn dit docenten die zelf een bèta-achtergrond hebben en weten wat de inhoud van dergelijke studies is? Of zijn het net zo goed docenten die direct vanuit de middelbare school of vanuit een tweedegraads lerarenopleiding de eerstegraads lerarenopleiding zijn ingestroomd?

En hoe zit het met de lobby vanuit het hoger onderwijs? Is die vanuit het hbo gelijk aan die vanuit het wo of zit daar verschil tussen? In de enquête wordt nogal eens genoemd dat het vak vooral op de havo dreigt te gaan verdwijnen of al verdwenen is. Is dit een gevolg van een kleinere lobby vanuit het hbo?

Levensvatbaarheid van wiskunde D

Dat er een lobby vanuit het hoger onderwijs is, is zeker. Dat blijkt uit de initiatieven om wiskunde D online of in een andere samenwerkingsvorm te ondersteunen. Hoe mooi is het om een vak te volgen waarvoor vervolgopleidingen zich inzetten en actief een bijdrage leveren?

Is de inzet van een groep enthousiaste wiskundedocenten uit het middelbaar onderwijs en docenten uit het vervolgonderwijs genoeg, of moet er nog iets gebeuren om het vak levensvatbaar te houden? Tja, leerlingen moeten natuurlijk wel wiskunde B hebben gekozen. En is één van de andere knelpunten niet de kleine aantallen leerlingen wiskunde B op de havo? (Zie ook de blog over knelpunt #4).

Geluksvogels of pechvogels?

Dan popt er in mijn gedachten nog iets anders zorgelijks op. Het ontstaan van wiskunde D heeft te maken met het inkrimpen van wiskunde B (zie het artikel van de Onderwijsconsument). Bij de invoering van de tweede fase in 1998 is het aantal lesuren bij wiskunde B verminderd. Bij de vernieuwing van wiskunde B in 2007 is nog meer geschrapt. Wiskunde D is ingevoerd als compensatie hiervan.

Ben je eigenlijk wel bevoorrecht als je de mogelijkheid krijgt om essentiële lesstof tot je te nemen, zou dat eigenlijk niet gewoon normaal moeten zijn? Dan krijg je de volgende voorstelling van zaken: de combinatie van wiskunde B en D als gebruikelijk en de keuze voor enkel wiskunde B als nadelig. Zou de discussie niet over het bestaansrecht van enkel wiskunde B zonder wiskunde D moeten gaan? Met andere woorden: doen we leerlingen niet ontzettend tekort als we wiskunde D afschilderen als een specialistisch vak? Wat is het juiste beeld van het vak; wiskunde D als leuke kers op de taart of als essentieel voedingsmiddel?

We nodigen je graag uit om te reageren op deze blog. Dat kan door een e-mail te sturen naar blogwiskunde@slo.nl.